zyznowski.pl - wydawnictwo i księgarnia online

Premiera książki Małgorzaty Międzobrodzkiej „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”

19 sierpnia, 2022 | 0 komentarzy

W przededniu 80. rocznicy zagłady Żydów z Wieliczki i okolic razem z Małgorzatą Międzobrodzką mamy zaszczyt zaprosić Państwa do lektury najnowszej książki wydanej nakładem naszego wydawnictwa: „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”.

***

Przed II wojną światową Żydzi stanowili znaczącą liczebnie, ekonomicznie i strukturalnie grupę mieszkańców Wieliczki. 27 sierpnia 1942 roku niemieccy naziści dokonali całkowitej likwidacji tej społeczności. Akcją Judenrein objęli zarówno Żydów od pokoleń mieszkających w Wieliczce, jak i tych szukających tam schronienia w czasie okupacji. Większość z nich została wywieziona do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zginęli. Małgorzata Międzobrodzka przez wiele lat zbierała informacje o napływających do miasta i działających w Wieliczce izraelitach. Zgromadzony przez materiał nią ujrzał światło dzienne w publikacji „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”.

Autorka stworzyła osnowę faktograficzną dla historii Żydów wielickich. Skorzystała z olbrzymiej ilości materiałów źródłowych: zarówno oryginalnych, niepublikowanych, jak i takich, które ukazały się już wcześniej drukiem. Opracowała kalendarium najważniejszych wydarzeń dla społeczności żydowskiej w Wieliczce. W książce znalazł się także bogaty materiał ilustracyjny, pochodzący zarówno ze zbiorów instytucji: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, Yad Vashem, Żydowskiego Instytutu Historycznego, jak i z prywatnych  archiwów wieliczan.

Część tekstów zawartych w publikacji (streszczenia rozdziałów, kalendarium, opis materiału ilustracyjnego) została przetłumaczona na język angielski.

O wadze publikacji świadczy wsparcie instytucji, które od wielu lat zajmują się badaniami nad historią polskich Żydów i upowszechnianiem żydowskiego dziedzictwa Rzeczypospolitej. Patronat honorowy nad książką objął Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, a także Miasto i Gmina Wieliczka oraz Fundacja Centrum Taubego Odnowy Życia Żydowskiego w Polsce. Miasto i Gmina Wieliczka oraz Centrum Taubego wsparły wydanie książki finansowo.

Może dzięki tej książce młodzi wieliczanie dostrzegą, że – czy tego chcą, czy nie – polsko-żydowska przeszłość miasta jest także ich historią. Może szukający tu korzeni potomkowie Ocalonych spróbują zrozumieć złożoność tego miejsca. Może uda nam się wspólnie zbudować most nad przerwaną pamięcią.

– Małgorzata Międzobrodzka, Od autorki

Rozdział I, opisujący zainteresowanie Żydów gospodarką solną, odwołuje się do ustaleń komisji królewskich wizytujących żupy, między innymi rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, zasobów Archiwum Kameralnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych i akt sądowych Zamku krakowskiego z Archiwum Narodowego. Rozdział II został oparty na zbiorach Archiwum i Biblioteki Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, w tym na kontraktach handlowych oraz dokumentach rodziny Bornsteinów, zbiorach Ossolineum i rękopisach pochodzących z Biblioteki Książąt Czartoryskich. Rozdział III został stworzony zarówno na podstawie przechowywanych w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka Akt Salinarnych, jak i zespołu Akta Miasta Wieliczki Archiwum Narodowego w Krakowie. Bogactwo informacji dało możliwość szczegółowego prześledzenia zarówno rozrostu społeczności żydowskiej, jak i funkcji, które pełniła ona w strukturze miasta. Rozdział IV, ubogi w archiwalia kopalniane i dokumenty miejskie odwołuje się do poufnych materiałów zarchiwizowanych w zespole Urząd Wojewódzki Krakowski i przechowywanych w Archiwum Narodowym w Krakowie. Rozdziały V i VI powstały dzięki relacjom świadków spisywanym bezpośrednio po wojnie – z tego okresu pochodzi większość materiałów zgromadzonych w Yad Vashem oraz Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie.

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Koszyk0
Brak produktów w koszyku!
0