Małgorzata Międzobrodzka:

Name: Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna
SKU: 978-83-950354-2-5
Price: 89.00 PLN
Availability: InStock

Żydzi w Wieliczce.
Opowieść dokumentalna

Jews in Wieliczka. A Documentary Narrative

Wewnątrz Specyfikacja

89.00,-

1445 w magazynie

89.00,-

1445 w magazynie

Małgorzata Międzobrodzka niniejszą pracą tworzy osnowę faktograficzną dla historii Żydów wielickich. Autorka skorzystała z olbrzymiej ilości materiałów źródłowych: zarówno oryginalnych, niepublikowanych, jak i takich, które ukazały się drukiem. Stworzyła kalendarium społeczności żydowskiej w Wieliczce, którego nikt do tej pory nie ustalił i nie sporządził. Patrzy ona na swoich historycznych bohaterów w jakimś stopniu z zewnątrz, bo przez dokumenty żydowskie i nieżydowskie, które przechowują instytucje i takie, i takie. Dwa ostatnie rozdziały książki mają nieco inny, bardziej osobisty charakter, gdyż obfitość materiałów archiwalnych Autorka zastąpiła relacjami i świadectwami tych, którzy przeżyli. Bardzo dużym zbiorem dokumentów z okresu okupacji są podania o pozwolenie na zamieszkanie w Wieliczce (ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie), które Autorka skopiowała z rękopiśmiennych podań (stąd różne wersje nazwisk) i wciągnęła do aneksu. To potężny zbiór personaliów, który stanowi również bardzo przydatne narzędzie dla wszystkich, którzy mogą w tym regionie szukać swoich przodków.

– Wiesław Żyznowski: Od wydawcy

Fragment O autorze Kolofon

„Pisząc o mieszkających kiedyś w Wieliczce Żydach, uświadomiłam sobie, że próbuję przywrócić historii miasta jej część zapomnianą, część trudną, skomplikowaną, tragiczną, ale nierozdzielną.”

– Małgorzata Międzobrodzka: Od autorki

Ta opowieść o obecności (i nieobecności) Żydów w Wieliczce, o ich relacjach z miastem, jego chrześcijańskimi mieszkańcami, kopalnią, a także ze sobą nawzajem, rozpoczynająca się w XIV, a kończąca w XX wieku, z całą pewnością nie jest opowieścią kompletną. Być może przestrzeń pomiędzy przedstawionymi faktami wypełniały ważniejsze wydarzenia, na których ślad nie trafiłam, i być może ktoś w przyszłości wypełni te luki.

– – –

This narrative, which is most certainly incomplete, begins in the fourteenth century and ends in the twentieth. It tells of the presence (and absence) of Jews in Wieliczka, of their relationships and connections with the town, with its Christian inhabitants, with the salt mine, and also with each other. Perhaps events of greater import, whose traces I did not discern, occurred in the spaces between the facts presented here, and perhaps someone will fill those lacunae at a future date.

– Małgorzata Międzobrodzka: Od autorki / Note from the author

89.00,-

1445 w magazynie

89.00,-

1445 w magazynie

Stron 528	Format bloku 205 x 220 mm
Język polski, angielski	Data wydania 2022
Oprawa zintegrowana	Nakład 1500 egz.

Październik i listopad 1918 roku były czasem świętowania ogłoszenia niepodległości Polski. Polak Jan Wymiatałek odmalował godło magistratu – herb Wieliczki utożsamiany z polskim orłem, a Żyd Izaak Attermann oszklił wizerunek polskiego orła przeznaczony do sali posiedzeń rady miejskiej. Flagami w barwach narodowych udekorowano miejskie budynki urzędowe. Potrzebne na ten cel 21,5 metra materiałów kupiono u izraelitów Simona Ebersmanna i Pinkasa Brucha. Miał się rozpocząć nowy etap w historii miasta.

– Rozdział: Ekonomia i polityka

89.00,-

1445 w magazynie

W czwartek 7 września 1939 roku od strony południowej do miasta wkroczyły oddziały Wehrmachtu. Ich pierwszymi ofiarami stali się Żydzi, w większości starzy, którzy zdecydowali się zostać w Wieliczce. Siłą powyciągano ich z okolicznych domów i zmuszono, by gołymi rękami sprzątali plac targowy, a końskie łajno wpychali w kieszenie ubrań. Publiczne upokorzenie jednych i poczucie wszechwładzy drugich – fakt trudny do zaakceptowania, a jednak utrwalony na „pamiątkowej fotografii” przechowywanej w albumie żołnierza Wehrmachtu […].

– Rozdział: W cieniu Krakowa

89.00,-

1445 w magazynie

Spis treści

Redakcja językowa
Helena Piecuch, Katarzyna Wojtas

Tłumaczenie
Jasper Tilbury

Indeks osób, streszczenia rozdziałów
Anna Krzeczkowska-Ślusarczyk

Projekt graficzny
Krzysztof Radoszek

Skład i łamanie, retusz fotografii
Krzysztof Radoszek Arts

Druk i oprawa
Drukarnia Skleniarz
Książkę wydrukowano na papierze Pergraphica® Natural Rough 100 g

ISBN 978-83-950354-2-5

– – –

Publikacja powstała przy wsparciu finansowym Miasta i Gminy Wieliczka oraz Fundacji Centrum Taubego na Rzecz Edukacji i Życia Żydowskiego.

Honorowy patronat: Miasto i Gmina Wieliczka, Żydowski Instytut Historyczny, Fundacja Centrum Taubego na Rzecz Edukacji i Życia Żydowskiego, Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie.

Wobec braku mężczyzn na żądanie Arbeitsamtu Judenrat wysyłał do pracy kobiety i dziewczęta. Prezentami przekupywał niemieckiego komisarza, komendanta żandarmerii, dyrektora Arbeitsamtu. Niemieckiej żandarmerii, która ulokowała się przy ulicy Reytana 8, przekazano luksusowe wyposażenie z żydowskich domów. Frensel osobiście wybierał interesujące go sprzęty z przeszukiwanych mieszkań. Pomagał mu znakomicie zorientowany w miejscowych stosunkach Paweł Mazurowski.

– Rozdział: W cieniu Krakowa

89.00,-

1445 w magazynie

89.00,-

1445 w magazynie

„Zdecydowanie ubyło odzieży, ale Aniela zadbała, by przetrwał rodzinny album klaśnieńskich Perlbergerów. Izaak Birnbaum zabrał go ze sobą, gdy w połowie 1946 roku wyjeżdżał do Francji.”

– Rozdział: Bezpowrotni, bezdomni, uparci

(kliknij, by zobaczyć wnętrze książki)

Małgorzata Międzobrodzka jest absolwentką historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1978–1994 pracowała jako asystent w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk. Swoją dalszą karierę zawodową związała z Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, gdzie pracowała od grudnia 1994 roku do końca czerwca 2016 roku (od listopada 1997 roku była kierownikiem działu historycznego). Poza dziejami Wieliczki (m.in. historią solnictwa i żup krakowskich) autorka zajmuje się tematyką społeczności żydowskiej Wieliczki i okolic.

89.00,-

1445 w magazynie

89.00,-

1445 w magazynie

Zgłębiaj temat

FILM

70. rocznica zagłady wielickich Żydów

FOTOGRAFIE Z PUBLIKACJI

Małgorzata Międzobrodzka:

Żydzi w Wieliczce.
Opowieść dokumentalna

„Pisząc o mieszkających kiedyś w Wieliczce Żydach, uświadomiłam sobie, że próbuję przywrócić historii miasta jej część zapomnianą, część trudną, skomplikowaną, tragiczną, ale nierozdzielną.”

„Zdecydowanie ubyło odzieży, ale Aniela zadbała, by przetrwał rodzinny album klaśnieńskich Perlbergerów. Izaak Birnbaum zabrał go ze sobą, gdy w połowie 1946 roku wyjeżdżał do Francji.”

Zgłębiaj temat

70. rocznica zagłady wielickich Żydów

Nasze książki o Wieliczce

Siercza, dach Wieliczki 2. Wydanie zmienione i rozszerzone

Wieliczanie na opisanych fotografiach

Wydawnictwo

Informacje

Na skróty

Kontakt